تهویه مطبوع چیست؟ | انواع سیستم تهویه مطبوع | معرفی و مقایسه

تهویه مطبوع چیست؟

تهویه مطبوع یا هوارسانی دلپذیر یا هوایش دلپذیر شاخه‌ای از مهندسی مکانیک است. وظیفه آن تأمین شرایطی است که موجب رفاه انسان شود و برای نگهداری محصول یا فرایند خاصی مورد نیاز باشد. برای انجام چنین عملی دستگاهی با ظرفیت مناسب بایستی نصب و در طی سال کنترل گردد. ظرفیت دستگاه با حداکثر بار لحظه‌ای واقعی تعیین می‌گردد و نوع کنترل نیز با توجه به شرایطی که باید در طی مدت اعمال پیک بار و بار جزئی تأمین شود، مشخص می‌شود.

معمولا سیستم های تهویه مطبوع یک فیلتر دارند که می تواند باعث پاکیزگی هوای که در اتاق جریان دارد را تامین کند زیرا این فیلتر هوا گرد و غبار هوا را می گیرد می تواند هوای اتاق را پاکیزه کند.

اجزای سیستم تهویه مطبوع

به صورت کلی یک سیستم تهویه مطبوع از اجزایی مانند منابع حرارتی و منابع برودتی و مخزن انبساط و در آخر از پمپ ها تشکیل شده است که هر کدام دارای وظیفه ای خاص هستند. منابع حرارتی همچنان که از نامش هم مشخص است برای تولید حرارت مورد استفاده قرار می گیرد و با توجه به سیال مورد استفاده برای این کار به دو مدل دیگ حرارتی و کوره حرارتی تقسیم می شود. برای تولید حرارت و گرما در این منابع از طریق انرژی الکتریسیته و یا مصرف حامل های سوخت این کار صورت می گیرد.

قسمت بعدی که نقش اساسی در دستگاه های تهویه مطبوع ایفا می کنند منابع برودتی می باشند که اصطلاحا به نام چیلر شناخته می شوند.چیلرها به چند مدل ضربه ای و جذبی تقسیم بندی شده اند.بخش بعدی مخزن انبساط است.شما برای اینکه بتوانید بروی تغییر حجم سیال کنترل داشته باشید باید از این دستگاه استفاده نمایید و تنها بروی سیستم های تمام آب مورد استفاده قرار می گیرد.حال باید بوسیله دستگاهی بتوان سیال مورد نظر را به حرکت در آورد و وظیفه این قسمت بر عهده پمپ ها می باشد.ما برای حرکت سیال آب از پمپ های حلزونی شکل استفاده می کنیم و برای به حرکت در آوردن سیال گاز از پمپ های فن دار استفاده خواهیم کرد.

الیته در میان اجزای نام برده برای سیستم تهویه مطبوع یک قسمت را جا انداختیم و آن بخش رطوبت گیر می باشد.بوسیله این دستگاه شما می توانید رطوبت موجود در هوا را گرفته و عمل هوا رسانی را به طورت مطبوع و با کیفیت بالایی انجام دهید.بدین منظور می بایست از یک کویل استفاده کرد.

انواع سیستم تهویه مطبوع

بر اساس نوع سیال می‌توان سیستم‌های تهویه مطبوع را به سه دسته تقسیم کرد.

1)سیستم های تهویه مطبوع تمام هوا

تنها سیستمی که می‌تواند یک سیستم تهویه مطبوع کامل را فراهم کند. مهمترین ایراد این سیستم‌ها حجم زیاد تجهیزات و کانال‌های انتقال هوا می‌باشد.

در این سیستم نیز در موتورخانه دستگاه‌های تهیه آبسرد (چیلر) و آبگرم (دیگ آبگرم) با تجهیزات مربوط فعالیت می‌کنند و برای تهیه و ارسال هوای گرم یا سرد از دستگاه‌هایی به نام هواساز مرکزی (a.h.u) استفاده می‌شود. دستگاه هواساز دور از موتورخانه و در محلی نزدیکتر به فضای تهویه شونده در اتاقکی نصب می‌شود. سیال ناقل حرارت و برودت به داخل کویل دستگاه هواساز پمپ می‌شود و هوایی که توسط فن با سرعت از روی این کویل عبور می‌کند سرد یا گرم شده و بوسیله کانال‌های هوای سقفی بداخل فضاهای تهویه شونده توزیع می‌شود. توضیح اینکه هوای عبوری از روی کویل تصفیه فیزیکی شده و رطوبت زنی یا رطوبت‌گیری می‌شود و بعد به داخل فضاها ارسال می‌شود.

2)سیستم های تهویه مطبوع آب و هوا

این سیستم‌ها مزیت‌ها و معایب هر دو سیستم قبل را خواهند داشت و معمولاً در این سیستم‌ها گرمایش به وسیله آب و سرمایش به وسیله هوا صورت می‌گیرد. لازم است ذکر شود که گرمایش با آب معمولاً به دو صورت امکان‌پذیر است. گرمایش با آب گرم که با دمای ۷۰ تا ۹۰ درجه سانتی‌گراد کار می‌کند و گرمایش با آب داغ که در این سیستم با تحت فشار قرار دادن کل سیستم، دمای آب را تا حدود ۱۸۰ درجه سانتی‌گراد یا بالاتر افزایش می‌دهند. گرمایش با آب داغ معمولاً در ساختمان‌های عظیم یا جاهایی که در اثر افزایش مسیر لوله‌کشی در آب افت حرارت ایجاد می‌شود، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

3)سیستم های مطبوع تمام آب

این سیستم‌ها نمی‌توانند میزان رطوبت هوا را تغییر دهند اما به لحاظ حجم کم تأسیسات و همچنین هزینه کم راه‌اندازی و نگهداری بر سایر سیستم‌ها مزیت دارد.

در این سیستم سیال ناقل حرارت و برودت آب می‌باشد. آب در موتورخانه در دستگاه‌های حرارتی مانند دیگ بخار یا دیگ آبگرم، گرم می‌شوند و برای گرمایش ساختمان در فصول سرد مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای فصول گرم مثل تابستان در موتورخانه از چیلر یا آبسرد کن برای تهیه آب سرد استفاده می‌شود و برای سرمایش ساختمان از این آب سرد استفاده می‌گردد. آبگرم و آبسرد تهیه شده به داخل کویل‌های مبدل حرارتی اتاق‌ها (مثل فن کویل) ارسال می‌شود. بادبزن یا فن متعلق به این دستگاه هوا را از روی کویل عبور داده و باعث گرمایش یا سرمایش اتاق‌های داخلی ساختمان می‌گردد.

بطور کلی در انتخاب نوع سیستم تهویه مطبوع دو نوع انتخاب عمده وجود دارد:

سیستم های تهویه مطبوع مستقل

در سیستم های تهویه مطبوع فوق، بهترین محل نصب کندانسورها در پشت بام است ولی این به شرطی است که تعداد طبقات بیش از چهار تا پنج طبقه نباشد. در مجتمع های بلند مرتبه کندانسورها در تراس نصب شده و باید ملاحظات خاص در خصوص پوشش مطلوب معماری کندانسورها پیش بینی شود. بدیهی است در این حالت بخش قابل توجهی از مساحت تراس توسط کندانسور اشغال شده و این امر باعث تحمیل صدا و هوای گرم مزاحم به تراس و ساکنین آپارتمان می گردد.

کولر اسپلیت یونیت

داکت اسپلیت یا اسپلیت کانالی

سیستم مینی چیلر

سیستم های تهویه مطبوع مرکزی

در سیستم های تاسیسات تهویه مطبوع مرکزی اولین مزیت اساسی، کاهش چشمگیر مصرف برق واحدها و ارتقای سطح آسایش برای افراد حاضر در محیط می باشد. همچنین با حذف کندانسورها، هزینه های معماری ناشی از استتار کندانسورها در نمای ساختمان منتفی می شود. از مزایای دیگر سیستم تهویه مطبوع مرکزی عدم الزام سرمایه گذاران به ساخت تراس های متعدد و احیای فضای تراس ها می باشد که نقشی اساسی در ارتقای پروژه خواهد داشت.

انتخاب سیستم مرکزی می تواند منجر به کاهش خرید دیماند برق مورد نیاز پروژه و کاهش ظرفیت پست های برق، تابلوها، کابل کشی ها، کنتور برق واحد ها و کلیه موارد مربوط به آن شود. بدیهی است کاهش سرمایه گذاری اولیه در این بخش مورد توجه سرمایه گذاران بوده و حرکتی شایسته در راستای سیاست های کلان کشور می باشد .

متوسط طول عمر 30 سال در سیستمهای تهویه مطبوع مرکزی باعث اقتصادی شدن این سیستم ها نسبت به سایر سیستم های مستقل تهویه مطبوع می باشد.

سیستم چیلر

فن کویل یا هواساز

سیستم VRF

مطلب پیشنهادی : آبگرمکن خورشیدی چیست

انرژی خورشیدی در تهویه مطبوع

یکی از رایج ترین سیستم های تهویه مطبوع که از انرژی خورشیدی استفاده می کنند سیستم دسیکنت(Desccant) یا سیستم های جذبی مایع و جامد است. بررسی های انجام شده نشان می دهد که سیستم های جذبی ابزورپشن (Absorption) یک مرحله ای ودو مرحله ای و دوطبقه یک اثره با کلکتورهای مناسب می تواند در کاربردهای تهویه مطبوع مورد استفاده قرار گیرند. همچنین سیستم های جذبی رطوبت گیر می تواند در بعضی مناطق به تنهایی و یا بصورت ترکیب با سیستم تراکمی استفاده شوند.

مزایای تهویه مطبوع خورشیدی

سیستم تهویه مطبوع خورشیدی دارای مزایای بسیاری در صرفه جویی مصرف سوخت ساختمان و حفظ محیط زیست می باشد. ولی این سیستم دارای ویژگیهای فنی و اقتصادی خاص خود می باشد که گسترش آنها را با مشکلاتی روبرو کرده است.

سیستم تهویه مطبوع صنعتی (CAC)

گر چه از نظر تئوری می توان هر سیستم تهویه مطبوع ای را برای هر ساختمانی استفاده کرد ولی در عمل به دلیل وجود عواملی چون هزینه های سرمایه گذاری و بهره برداری ، محدودیت های فضا و مکان ، طرح معماری موقعیت محلی ساختمانی و ارزیابی و تجربه مهندسی طراح ، تعداد سیستم های تهویه مطبوع مناسب برای هر ساختمان محدود خواهد بود اما با به کار کارگیری سیستم های تهویه مطبوع CAC میتوان عوامل ذکر شده را در انواع ساختمان ها  بهبود بخشید.

سیستم تهویه مطبوع مرکزی CAC معمولاً در ساختمان های عمومی و تجاری ( ساختمان های اداری، کتابخانه ها ، مراکز حمل و نقل )، ساختمانهای تجمعی ( آمفی تاترها، استودیوم ها ) ساختمانهای آموزشی ( مهد کودک ها ، دانشکاها ، مدارس ) ساختمانهای اقامتی ( خوابگاه ، هتل ها ) ساختمان های مسکونی ( تک واحدی، چند واحدی، آپارتمانی ) ، مراکز بهداشتی و درمانی ( بیمارستانها ) کاربرد دارد.

پایان مطلب