چرا انتخاب روان کننده بتن برای عملیات بتن ریزی مهم و ...

چرا انتخاب روان کننده بتن برای عملیات بتن ریزی مهم و حیاتی است؟!

روان کننده بتن مثل دیگر روان کننده‌ها برای روان کردن و کاهش اصطکاک به کار می‌رود. در بتن سنگدانه و سیمان و آب یک خمیر را تولید می‌کنند. با روان کننده بتن خاصیت روانی افزایش پیدا کرده و تمایل خواص مایع بتن بیش‌تر از جامد می‌شود. یعنی با اندکی نیرو و تنش به راحتی تغییر شکل می‌دهد.

بتن خاصیت خمیری خود را از آب می‌گیرد. با گذشت زمان و تبخیر آب و مصرف در واکنش هیدراسیون بتن حالت سفتی به خود می‌گیرد. قابلیت پرداخت و کارپذیری خود را از دست می‌دهد. روان کننده جایگزین آب در نقش ایجاد روانی می‌شود. حتی اگر این افزودنی از ابتدا به بتن اضافه شود نیاز آبی بتن کم می‌شود.

همین موضوع روانی آن چنان امر بتن ریزی را با مشکل مواجه کرد که در هوای گرم و شرایط سخت بتن ریزی غیرممکن شده بود. کشف این دسته از مواد کمک بسیار بزرگی به صنعت بتن کرد.

ساخت بتن با کیفیت با استفاده از روان کننده مناسب

• انواع روان کننده بتن کدامند؟

روان کننده بتن سه گروه اصلی معمولی و فوق روان کننده و ابرروان کننده دارد. گروه فرعی این مواد نیز بر اثر زمان گیرش تعیین می‌شود. تندگیر و معمولی و کندگیر سه خاصیت فرعی روان کننده است.

ابتدا موادی بر پایه لیگنو سولفونات را به بتن اضافه کردند. این مواد در ابتدا کاهنده آب نام داشتند. مشاهدات روانی مناسب بتن را گزارش کرد. ولی زمان روان نگه داشتن بتن توسط این مواد کم بود. این مواد از صنایع دیگر وارد بتن شدند و معایب زیادی داشتند.

• کاربرد روان کننده بتن

در هر جایی و به هر دلیلی که بتن سفت شود دیگر نیازی به افزودن آب و تحمل ریسک کاهش کیفیت بتن وجود ندارد. با اندکی افزودن روان کننده بتن مشکل قوام برطرف شده و بتن شکل پذیری مناسبی پیدا می‌کند.

بتن ریزی در هوای گرم کار بسیار دشوار به دلیل سفت شدن بتن است. بتن سفت انرژی زیادی برای تسطیح لازم دارد. پمپاژ بتن کار سختی بوده و در مواردی گیر کردن بتن کل بتن ریزی را دچار مشکل می‌کند. روان کننده بتن مشکلات بتن ریزی در هوای گرم را برطرف کرده است.

در بتن کاهش نسبت آب به سیمان حالت ایده‌آل طراحان است. چون آب اضافی مقاومت نهایی بتن را کاهش می‌دهد. پس برای ساخت یک بتن با مقاومت بالا افزودنی روان کننده بسیار اثر گذار است. در مواردی ابرروان کننده بتن چنان مقاومت را به بتن می‌دهد که هیچ طرح اختلاطی بدون افزودنی این مقاومت را کسب نمی‌کند.

بتن ریزی در مقاطع پرآرماتور با استفاده از بتن روان شده

•   خواص و اثرات روان کننده بتن

خاصیت اصلی همان گونه که از نام محصول پیداست. روان کردن مخلوط بتنی است. این ماده سبب کاهش مصرف آب نیز می‌شود.

این ماده با حفظ میزان آب اسلامپ بتن را زیاد می‌کند. این خاصیت برای بتن ریزی در شرایط سخت بسیار کارآمد است.

با روان کننده بتن به دلیل تراکم مناسب بتن نفوذناپذیر می‌شود. روان کننده بتن با انواع سیمان و دیگر افزودنی‌های بتن سازگار هستند. ولی قبل از اختلاط این مواد با دیگر افزودنی‌ها با کارشناسان و مشاوران شرکت‌های تولیدی تماس برقرار فرمایید.

خواص روان کننده بتن بر بتن تازه روانی و یکنواختی بدون افزودن آب و در بتن خشک شده افزایش مقاومت و تراکم بالا و نفوذپذیری کم است.

• معایب روان کننده بتن

شاید استفاده زیاد از حد روان کننده و از دست رفتن بتن به دلیل آب انداختگی شدید و جدا شدن دانه بتن علت اصلی ترس و دلهره مجریان و مصرف کنندگان بتن از این افزودنی پرمصرف باشد. ترک خوردن و پوسته شدن سطح بتن یکی از معایب استفاده نادرست از روان کننده بتن است.

استفاده از روان کننده معمولا در گیرش زمان سیمان اختلال ایجاد می‌کند. پس در زمینه قالب بندی و پایه اطمینان همه موارد باید در نظر گرفته شود.

استفاده از روان کننده بتن نباید میزان خمیری آن را در حد جدا شدن دانه بتن زیاد کند و یا به حدی کم باشد که با دستگاه‌های موجود نتوان آن‌را تسطیح کرد. برخی از انواع روان کننده ضعیف بتن قادر به ایجاد روانی مناسب و حفظ روانی بتن در طولانی مدت نیستند. البته این مورد در نوع پیشرفته این افزودنی برطرف شده است.

• مشخصات فیزیکی و شیمیایی روان کننده بتن

معمولا به صورت مایع غلیظ و قابل انحلال در آب تولید می‌شوند. رنگ مواد هم بر اساس ساختار زرد و قهوه‌ای و بدون رنگ نیز هستند. چگالی این مواد نیز به دلیل انحلال در آب نزدیک آب و در حدود 1 گرم بر سانتی‌متر مکعب است.

این ترکیات فاقد یون کلر هستند. پس قابلیت استفاده در سازه بتن آرمه را دارند.

ساختار شیمیایی کلی این مواد لیگنوسولفونات و نفتالین و ملامین و پلی کربوکسیلات است. اصلی‌ترین فاکتور میزان مصرف و تعیین قیمت همین ساختار شیمیایی است.

• روش مصرف روان کننده بتن

برای هر افزودنی بتن سه نوع مصرف وجود دارد:

1. بچینگ
2. در محل بتن ریزی
3. مقداری در بچینگ و ریدوز در محل

کاربران و متصدیان امور بتن روش سوم را بیش‌تر می‌پسندند. چون هم از مزایای روش اول بهره می‌برند و هم روش دوم.

کارگاه بتن سازی و دستگاه‌های مرتبط استهلاک بالایی دارند. با استفاده از روان کننده قوام بتن کم شده و فرسودگی دستگاه و ماشین آلات نیز بسیار کاهش می‌یابد. کامیون حمل بتن و پمپ بتن نیز با بتن روان سازگاری بهتری دارند. برای حفظ کارگاه بتن سازی و ماشین آلات بتن ریزی ترکیب دو روش فوق بهترین گزینه انتخابی است.

•   میزان مصرف روان کننده بتن

میزان مصرف روان کننده بتن توسط آزمایش و شرایط محیطی تعیین می‌شود. محدوده استاندارد و تاثیر گذار هر محصول را شرکت تولید کننده به اطلاع مصرف کنندگان می‌رساند. معمولا این مقدار بر اساس درصد وزنی سیمان بتن ارائه می‌شود.

میزان مصرف روان کننده بتن از 0.1 تا 1.5 درصد وزن سیمان بنابر هر پروژه متغیر است. پس به دلیل مصرف کم باید با دقت توزین شوند. مصرف کم‌تر از محدوده تعیین شده اثر گذاری بر بتن نخواهد شد.

•   عملکرد انواع روان کننده بتن

به صورت کلی روان کننده سیمان و نحوه واکنش آن را تحت تاثیر قرار می‌دهد. ذرات سیمان در جوار آب حالت خمیری پیدا کرده و به هم می‌چسبند. این کلوخه شدن سیمان آب بدون مصرف در بین خود محبوس می‌کند. در نهایت آب اضافی هیچ خاصیت استحکامی برای بتن ندارد. حتی باعث ضعف بتن هم می‌شود.

این عملکرد در روان کننده‌های پایه پلی کربوکسیلات به صورت ممانعت فضایی نیز می‌باشد. در صنعت موزاییک سازی از این قابلیت برای پر کردن قالب‌ها استفاده می‌شود و در این صنعت به روان کننده‌های پلی کربوکسیلاتی رزین سنگ مصنوعی گفته می‌شود.

سیمان به طور عادی در واکنش با آب دارای سطح بار الکتریکی مختلف شده و ذرات جاذبه الکترواستاتیکی با هم پیدا می‌کنند. ولی روان کننده بار سطح همه ذرات سیمان را منفی می‌کند. طبق قوانین فیزیک دو ذره هم‌نام از هم دور می‌شوند. در این مورد هم ذرات سیمان از هم فاصله می‌گیرند. ذرات آب از بین مولکول‌های سیمان به راحتی عبور کرده و مقدار کم‌تری از حجم آب وزن بیش‌تری از سیمان را درگیر واکنش هیدراسیون می‌کند.

تسطیح راحت بتن دارای افزودنی روان کننده بتن

در اثر استفاده از روان کننده بتن آب مصرفی از 6% تا 10% کاهش پیدا می‌کند. با پیشرفت این مواد فوق روان کننده‌ها بین 20 تا 25 درصد نیاز آبی بتن را کاهش دادند. ابرروان کننده بتن نیز از این مقادیر هم صرفه جویی بیش‌تری در مصرف آب دارد. مقاومت نهایی بتن توسط روان کننده حتی 50% نیز افزایش می‌یابد.

پایان مطلب

مطالب پیشنهادی و مرتبط

• قالب بتن چیست؟ | انواع قالب بتن
• بتن اکسپوزچیست؟ انواع بتن اکسپوز
• سنگ مصنوعی چیست؟
• خرید بتن آماده کرج