حمل و نقل جاده ای(Road Transport) چیست؟
پیشینه حمل و نقل و ترانزیت جاده ای
حمل و نقل جاده ای یکی از کاربردی ترین و پر مصرف ترین راه ها برای انتقال( کالا و مسافر) در ایران و جهان با قدمتی دیرینه محسوب می شود. حتی در حمل و نقل بین المللی نیز، حمل و نقل زمینی( جاده ای) روشی مهم و اصلی برای انتقال است. همان طور که می دانیم از گذشته های دور حمل و نقل جاده ای یک از نیازهای اولیه و ضروری انسان ها بوده است.
بنابراین شیوه جابه جایی و انتقال( مسافر و یا کالا) از طریق جاده را حمل و نقل زمینی( جاده ای می نامند که با گذشت زمان و ورود تکنولوژی به دنیای انسان ها توسعه پیدا نمود تا نیاز به شرکت های ترابری نیز جایگاه خود را در این امر داشته باشند. به عنوان مثال خدمات بازرگانی که توسط این شرکت ها ارائه می شود به گونه ای تنظیم شده تا کسب و کار حمل و نقل به راحتی و با امنیت خاطر و با رعایت قوانین و مقررات تنظیم شده در چارچوب کلی شرکت های ترابری به فعالیت خود ادامه دهد.
عدم وجود وسایل حمل و نقلی مانند: وانت، کامیون و… در زمان های گذشته باعث شده بود که انسان های زمان دور به منظور حمل و نقل از روش های سنتی مثل: چرخ دستی و یا حیوانات بارکش( اسب، الاغ و…) استفاده کنند که البته در آن زمان برایشان بسیار کار راه انداز بوده است اما مسلما دارای معایبی از جمله: خطر راهزنان در مسیر خصوصا مسیرهای طولانی و عدم امنیت، طولانی شدن زمان رسیدن بار یا مسافر و… می شده است.
تغییرات اساسی که در زیرساخت های جاده ای اجرا شد (هموار کردن راه ها و مسیرها به منظور آسانی کار) انعطاف پذیری حمل و نقل جاده ای را برای جابه جایی ها و از جمله صادرات کالا بسیار پرفایده کرد.
خوشبختانه امروزه با تغییر سبک زندگی مردم و ظهور دنیای مدرن و وسایل جابه جایی و تولد تکنولوژی دردنیا و شکل گیری جاده ها حمل و نقل جاده ای پیشرفت چشمگیری داشته تا حدی که برای جابه جایی و حتی ترخیص کالا از گمرک دیگر گسی در گیر این مسایل و نگرانی های اولیه نیست و بر طبق استانداردها و زیر سایه قوانین و حضور افراد حرفه ای تجار و بازرگانان می توانند به راحتی به فعالیت اقتصادی خود بپردازند.
خالی از لطف نیست بدانیم که شبکه های استاندارد جاده ها به وسیله پارس ها، رومی ها، آزتک ها و بقیه امپراطوری های ابتدایی شکل گرفته است.
در دوره رنسانس با ثروتمند شدن و گستردگی کشورها پل ها و راه های جدیدی ساخته شدند که بیشتر آنها دارای طرح های رومی بودند. و در اوایل قرن هجدهم میلادی با تصویب یک سری مقررات از طرف پارلمان انگلستان دروازه های عوارضی در جاده ها استقرار یافت تا برای جابه جایی به عنوان مثال واردات کالا و عبور از این جاده ها از بازرگانان و تجار هزینه ای دریافت شود. اولین دروازه عوارضی در انگلستان mill wade نام داشت که مسیری بین فوتهیل و شهر چستر لندن بود. با گذشت زمان در طول انقلاب صنعتی اولین جاده حرفه ای با در نظر گرفتن تمام اصول و قواعد یک راه به اصطلاح مهندسی شده و هموار و راحت در شمال انگلستان توسط جان لودون مک آدام و جان متکلف با همراهمی یک مشاور فرانسوی به نام پیر ماری جریمه ترساگوت شکل گرفت. همزمان با این طرح پیر ماری ترساگوت ساخت جاده در فرانسه را با زیربنای اصولی نیز آغاز نمود. سالها بعد شخصی به اسم تلفورد مسئول بازسازی قسمت هایی از جاده لندن به هلد هلد شد.
انواع حمل و نقل جاده ای:
این نوع از جابه جایی به دو دسته بزرگ تقسیم بندی شده است که عبارت است از:
1.حمل و نقل جاده ای مسافر: در این جابه جایی حمل و نقل مسافر با ماشین شخصی یا اتوبوس، مینی بوس انجام می شود.
2. حمل و نقل جاده ای کالا یا بار: با در نظر گرفتن وزن، حجم و نوع بار وسیله نقلیه برای جابه جایی انتخاب می شود.
انواع وسایل نقلیه حمل بار شامل سه دسته اصلی زیر می باشد:
- ماشین باربری سبک و کوچک( وانت ها)
- ماشین باربری نیمه سنگین( کامیون، هیوندا، خاور،کامیونت و ایسوز)
- ماشین باربری سنگین( ترانزیت، تریلی، ده تن، کفی، ترانزیت یخچالی مخصوص مواد فاسد شدنی، چادری سه محور مخصوص حمل بارهای نیازمند به پوشش و محافظ، کمپرسی، تریلی تانکر فاو، 20 تن)
تفاوت انواع حمل و نقل جاده ای چیست؟
اولین و عمده ترین تفاوت بین این دو نوع حمل و نقل جاده ای نوع وسیله حمل و نقل میباشد. امنیت و راحتی در وسایل حمل و نقل مسافربری بسیار حائز اهمیت است. و در مورد جابه جایی بار و کالا فاکتور مهم امنیت بار و تناژ حمل آن میباشد. نکته مهم دیگر در این نوع جابه جایی راننده است که باید گواهینامه مخصوص وسیله حمل بار را داشته باشد. گرچه تفاوت هایی بین انواع حمل و نقل جاده ای از لحاظ قوانین راهنمایی و رانندگی و سازمان حمل و نقل جاده ای وجود دارد. از جمله: معاینه فنی خودرو، بارنامه معتبر و…
عوامل موثر و مفید در حمل و نقل جاده ای:
- شرایط آب و هوایی : همراه داشتن تجهیزات مناسب در صورت نیاز و امکان بارش باران، سیل و طوفان
- مسافت :در نظر گرفتن تمام نکات لازم و ضروری از تمامی جنبه های امنیتی و ایمنی بارخصوصا در مسافت های بسیار طولانی که بهتر آن است مسیر مناسبتر و کوتاه تری را جهت حمل بار انتخاب نمود.
- نوع ماشین حمل بار: همان طور که ذکر شد با توجه به وزن، حجم و نوع بار از انواع ماشی های سبک، نیمه سنگین و سنگین استفاده میشود.
- حوادث و تصادفات: همراه داشتن جعبه کمک های اولیه در صورت نیاز فوری به اقدامات اولیه پزشکی و بهداشتی
حمل و نقل جاده ای ایمن و نکات مهم آن:
- بررسی وضعیت فنی وسیله حمل و نقل قبل از سفر
- عدم استفاده از مشروبات الکلی و کافئین
- متناسب بودن بار و وسیله نقلیه
- دقت در انتخاب مسیر و احتمال خطرات موجود در آن
خدمات ارائه شده توسط حمل و نقل جاده ای:
1. حمل محمولات دارای مجوز با ابعاد ترافیکی، فله و پروژه ای
2. حمل و نقل زمینی به دو روش داخلی و بین المللی
3. حمل و نقل کالاهای خطرناک
4. حمل و نقل کالاهای سنگین و سبک
5. حمل و نقلتجهیزات پروژه ای
6. سرویس های حمل زمینی به شکل گروپاژ از اروپا به گمرکات ایران و برعکس
برخی از مزایای استفاده از روش حمل و نقل جاده ای:
- آسان بودن نسبت به دیگر روش های موجود
- امکان برنامه ریزی حمل و نقل در تاریخ مورد نظر
- مناسب برای حمل و نقل کالا در مقصدهای کوتاه به خصوص برای کشورهای همسایه
- امکان ردیابی محل فعلی بارها
- در دسترس بودن برای همه نسبت به روش های دیگر
- تنوع مسیرهای زمینی و جاده ای و شبکه های گسترده زمینی
- هزینه کمتر نسبت به دیگر روش های حمل و نقل
- عدم نیاز به تخلیه بار در بندرها
- هزینه بسته بندی کمتر از دیگر روش ها
برخی از معایب استفاده از حمل و نقل جاده ای:
- ریسک بالا و امنیت کمتر(راهزنان جاده ای، تصادفات، شرایط نامطلوب آب و هوایی و…)
- مناسب نبودن برای صادرات به کشورهای دوردست
- عوارض جاده ای
- در صورت باریک بودن جاده ها و یا عدم عبور کامیون و… از تونل ها با ارتفاع کوتاه امکان حمل بار از این طریق نمی باشد.
- امکان فاسد شدن کالا در مسیرهای طولانی
- زمان بیشتر برای رسیدن کالا به مقصد نسبت به دیگر روش ها
- ترافیک و خرابی وسیله نقلیه
- مقررات و قوانین جاده ای محدود کننده
نکته: حمل و نقل ریلی هم حمل و نقل زمینی یا جاده ای محسوب میشود که البته دارای مزایا و معایب و همچنین عملکرد خاص خودش می باشد و در مقاله ای دیگر در باره حمل و نقل ریلی هم با شما عزیزان خواننده صحبت خواهیم کرد.
کلام آخر:
حمل و نقل جاده ای که در زمان های بسیار دور توسط چارپایان صورت می گرفت گواه این مسئله است که جابه جایی از دیر باز تاکنون از نیازهای اولیه و اساسی انسان ها بوده است. ترابری جاده ای شامل مجموعه گسترده ای از انواع کالاها( لوازم خانگی، وسایل کشاورزی و صنعتی، مواد اولیه و…) می باشد و همچنین روشی پرکاربرد و رایج به منظور حمل و نقل جاده ای مسافر و بار.
پایان مطلب
مطالب پیشنهادی و مرتبط
- گمرک خرمشهر
- گمرک بوشهر
- گمرک شهیدرجایی
- گمرک بازرگان
- بزرگترین کشتی های باربری جهان | کشتی های غول پیکر باری
- حمل و نقل کانتینر یخچالی
- ترخیص کالا از دبی
- حمل و نقل ریلی چیست؟
- حمل و نقل هوایی چیست؟
- حمل و نقل دریایی چیست؟
ارسال یک پاسخ